Benzen, benzol olarak da bilinir ve su gibi duru, kendine özgü bir kokusu olan bir sıvıdır. Açık havada yanarken is çıkarır ve karbondioksit ile su meydana getirir. Yanarken yüksek enerji verdiğinden patlamalı motorlarda kullanılan yakıtlara katılır. Genellikle taş kömürü katranının damıtılmasından ve ham gazın yıkanmasından elde edilir. Ayrıca etilen, asetilen ve metan gibi bileşiklerin kızgın borulardan geçirilmesiyle de üretilir. Motor yakıtlarına karıştırılır ve insan ile hayvanlarda kurtlara ve deri parazitlerine karşı ilaç olarak kullanılır. Patlayıcı madde imalatında, anilin boyalarda ve lastik sanayisinde de kullanımı bulunmaktadır.

Benzen, aromatik bileşiklerin ana çıkış noktasıdır. Katalizörler varlığında hidrojen katılmasıyla doymuş halkalı bir hidrokarbon olan sikloheksan; susuz alüminyum klorür katalizörlüğünde alkil halojenürlerle alkillenmiş türevlerini; susuz alüminyum klorür varlığında olefinlerle alkillenmiş türevlerini verir. Demir (III) klorür katalizörlüğünde elementel klorla bir yer değiştirme tepkimesi neticesinde klorbenzen veya iyotla doğrudan tepkimeye girerek iyotbenzen oluşur. Derişik nitrat asidiyle ısıtıldığında nitrolanarak nitrobenzen oluşur. Benzer şekilde derişik sülfat asidi ile tepkimeye girer. Benzen ve türevleri geçiş elementi olan metaller ile kompleksler oluştururlar.

Taş kömürü katranının ayrışmalı damıtılması esnasında 80-170°C arasında geçen hafif yağlar başlıca benzen ve türevleri olan hidrokarbonları içerir. Buradan ikinci bir ayrışmalı damıtma şekliyle ayrılabilir. Belirli petrol fraksiyonlarının 30-40 atmosfer basıncında 500°C'de krom oksit/alüminyum oksit katalizör üzerine halkalandırılması ve dehidrojenlenmesi yoluyla veya metilsiklopentan ve sikloheksan karışımının basıncında katalizörler üzerinden geçirilerek dehidrojenlenmesi vasıtasıyla elde edilir.

Benzenin kapalı formülünün çok önceleri anlaşılmış olmasına rağmen, yapısal formülü uzun zaman tartışıldı. Kimyasal özellikleri ve davranışıyla bağ kuramlarının uyuşturulması için çalışıldı. Bu formüller arasında en tatmin edici olanı Kekule formülü oldu ve genel olarak kabul gördü. Benzenin elektronik yapısının çözülmesi kuantum mekaniği kuramının Hückel ve Pauling tarafından uygulanması neticesinde anlaşıldı. X-ışını difraksiyon metoduyla yapılan ölçümler neticesinde, benzen molekülünün düzlem altıgen yapıda olduğu, altıgenin köşelerinde karbon atomlarının bulunduğu ve karbon atomları arasındaki uzaklığın da 1.40° A olduğu belirlendi.

Benzen, motor yakıtlarına katılması ve çözücü olarak kullanımı dışında kimya endüstrisinin önemli bir hammaddesidir. Kısacası, benzen endüstride aromatik nitelikteki organik maddelerin büyük bir kısmının çıkış noktasıdır. Anilin, stiren, fenol ve siklohekzan gibi birçok önemli kimyasalın üretiminde temel bir bileşendir.

Benzenin akut veya kronik olarak yol açtığı zehirlenmeler önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. Akut benzen zehirlenmesinin önde gelen bulguları merkezi sinir sistemi ile ilgilidir. Ağır bilinç yitirilmesi ve felç meydana gelir. Daha hafif durumlarda baş dönmesi, yüz kızarması, terleme, çarpıntı, solunumun benzen kokması, kusma ve bulantı görülür. Konuşma bozuklukları oluşabilir. Krizlerin ardından baş ağrısı, kulak çınlaması, sindirim bozuklukları, güçsüzlük, ellerde ve bacaklarda haftalarca süren felç oluşabilir. Ağız yoluyla 30 gram benzen yutulması ölüme sebep olabilir.

Çok daha tehlikeli olan kronik zehirlenmeler, sürekli benzen buharına maruz kalanlarda meydana gelir. Halsizlik, kansızlık, sindirim bozuklukları, kemik iliği depresyonu ve lösemi görülür.